به گزارش یزدفردا: انتشار این مجموعه در فرانسه تاریخی طولانی از سال ۱۹۴۱ دارد و ترجمة آن در ایران هم تاریخچه‌ای جذاب داشته است که از نشر امیرکبیر تا نشر فرانکلین (علمی و فرهنگی کنونی) را شامل می‌شود. آنچنان‌که عبدالرحیم جعفری، بنیانگذار موسسه انتشارات امیرکبیر، در خاطراتش در کتاب «در جستجوی صبح» ایده انتشار آن را به مرتضی کیوان قزوینی، شاعر چپ‌گرایی که پس از کودتای ۲۸ مرداد اعدام شد، نسبت می‌دهد: «جوانی پرشور و حرارت و پرکار، نجیب و مؤدب و خوش‌برخورد، خوش‌پوش و فروتن و بی‌ادعا. هرچه صفات خوب و عالی در توصیف او به‌کار ببرم کم است.

او همه این چیزها بود. بیشتر برگزیدگان و نخبگان ادب امروز از مریدان او بوده‌اند؛ این را من نمی‌گویم، خودشان هم می‌گویند. او بانی خیر شد و چند کتاب از مجموعه «چه می‌دانم؟» را به کتابفروشی اکبرآقا علمی آورد. این کتاب‌ها به زبان فرانسه بود که انتشارات هاشت فرانسه تحت نام Que sais-je انتشار می‌داد، در موضوعات مختلف تاریخی و علمی و ادبی، و هنوز هم در این سال‌ها انتشار آنها در فرانسه ادامه دارد. بنا شد در صورت موافقت اکبرآقا، کیوان مترجمین ذیصلاح را برای ترجمه این کتاب‌ها انتخاب کند و ما چاپ کنیم. کیوان خودش توقع و چشمداشت هیچگونه پاداشی نداشت؛ اجر او همان خدمت فرهنگی بود و بس. به همت او چند جلد از این مجموعه، هر چند در محدوده‌ای کوچکتر از انتظارات و افق دید او، با اکراه در کتابفروشی اکبرآقا چاپ شد. کیوان و مترجمین کتاب‌ها از چاپ و صحافی آنها گله‌مند بودند.» (ص ۲۷۶)

در سری جدید ترجمه فارسی این مجموعه در نشر مردم نگار و زیر نظر علی نساجی زواره، مترجم ادبیات فرانسه، عناوین تاریخی چون «جنبش می ۶۸»، «اروپای عصر روشنگری»، «تاریخ فراماسونری»، «تمدن بیزانس»، «حکومت ویشی» که عمدتاً روایت متفاوتی از تاریخ فرانسه و اروپا ارائه می‌دهند، در دست ترجمه هستند.

پیش‌تر عنوان «جنگ الجزایر» (La guerre d’Algérie) اثر گی پرویه، که ویرایش چهارم آن در سال ۲۰۲۱ چاپ شده، با ترجمه سیروس ترکمان در نشر مردم نگار منتشر شده بود.

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا